Ontwikkeling jeugd

 Trends en ontwikkelingen

Kansrijke Start
Een goede start van kinderen voorkomt niet alleen problemen op de korte termijn, maar heeft ook bewezen effect op de lange termijn. Daarom werken we o.b.v. onze Maatschappelijke Agenda structureel met de aanpak Kansrijke Start. Dit houdt in dat we professionals in de geboorteketen samenbrengen om kwetsbare (aanstaande) ouders preventief en laagdrempelig te ondersteunen. We zien binnen Kansrijke Start Wierden een toename in het aantal unieke casussen van 13 in 2022 naar 30 in 2024. En eind maart 2025 zijn er al 20 meldingen voor Kansrijke Start. Deze stijging in aantallen komt mogelijk doordat Kansrijke Start meer bekendheid heeft gekregen, zowel binnen de gemeentelijke organisatie als daarbuiten. Binnen Kansrijke Start wordt t.b.v. de ouders en kinderen niet alleen samengewerkt binnen de geboorteketen. Er vindt ook samenwerking plaats met functies als de Wmo, jeugdhulp, werk en inkomen, voorveldorganisaties, praktijkondersteuners huisartsen (POH-ers), maatschappelijk werk van Avedan en jeugdgezondheidszorg. Hierdoor krijgen de kwetsbare gezinnen de ondersteuning die bij hen past.
De aanpak Kansrijk Start wordt aangestuurd door een kerngroep die bestaat uit de gemeentelijke regisseur kansrijke start, verloskundigen, de jeugdgezondheidszorg en maatschappelijk werk. Vanuit de kerngroep signaleren we vroegtijdig een kwetsbare situatie van de zwangere en partner. De inzet van de regisseur is essentieel als aanjager van de samenwerking, om te zorgen voor verbinding en vertrouwen bij de kerngroepleden en als centraal aanspreekpunt voor de hele keten. We zien dat dit drempelverlagend werkt en casuïstiek eerder wordt aangemeld. Hierdoor kunnen wij sneller schakelen en doorverwijzen naar passende hulp en ondersteuning.

Ontwikkelingen jeugd
Psychosociale problemen bij jongeren
Een van onze maatschappelijke opgaven is het verminderen van psychosociale problemen bij jongeren. Een belangrijk uitgangspunt is het rapport "Psychoanalyse jongeren gemeente Wierden: Hoe gaat het met de jeugd in de gemeente Wierden na de coronacrisis?" uit december 2023. Dit rapport geeft zorgwekkende cijfers als het gaat om de toename van psychosociale problemen onder jongeren. Het psychisch welbevinden is verder achteruit gegaan, de eenzaamheid vergroot en de depressieve, suïcidale gedachten zijn fors toegenomen. In samenwerking met de welzijnsorganisaties worden de aanbevelingen uit het rapport uitgevoerd.

Alcohol-en middelengebruik
Het alcohol- en middelengebruik in de gemeente Wierden ligt al jaren hoger dan in Twente en Nederland. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, mede doordat het gebruik onder de jeugd blijft toenemen. Dit blijkt uit de meest recente gezondheidsmonitor jeugd (12-18 jaar) uitgevoerd door de GGD Twente. Deze uitkomsten zijn op 10 maart 2025 tijdens een informatieavond aan de gemeenteraad gepresenteerd.
Verder blijkt dat het gebruik van alcohol en middelen niet goed is voor de mentale en lichamelijke gezondheid. Dit is zeker het geval bij jongeren in ontwikkeling. Uit onderzoek blijkt dat jongeren die vroeg beginnen met middelgebruik een verhoogd risico hebben op schooluitval, psychische problemen, verslaving en gewelddadig gedrag.
Op basis van deze gegevens in combinatie met de uitkomsten van de hiervoor genoemde psychoanalyse onder onze jongeren willen we het alcohol- en middelengebruik onder deze groep terugdringen. Gedragsverandering is echter een proces van langere adem en dit vraagt om een meerjarige geïntegreerde aanpak van preventie, interventie, handhaving en samenwerking.

Nieuwbouw scholen Enter
Op 13 mei 2024 heeft de gemeenteraad de kredieten beschikbaar gesteld voor de nieuwbouw van basisscholen de Talenter en de Wegwijzer in Enter en de daarmee samenhangende verplaatsing van een kunstgrasveld en de benodigde aanpassingen in de verkeerssituatie.
De aanvraag nutsvoorzieningen is opgestart en er is een architect gekozen. De ontwerpfasen (voorlopig en definitief ontwerp) zijn medio 2025 gereed en is de ruimtelijke procedure (wijziging van het omgevingsplan en omgevingsvergunning) opgestart.  
De voorbereidende onderzoeken voor de wijziging van het omgevingsplan zijn dan ook al gestart. Na de formele fase die, in het meeste gunstige geval, doorloopt tot eind 2025/begin 2026, volgt de beroepstermijn van 1,5 tot 2 jaar. In dat geval zal "start bouw" plaatsvinden rond medio of eind 2027.

Leerlingenvervoer
De verordening leerlingenvervoer wordt aangepast op basis van het nieuwe VNG-model. In deze herziene verordening wordt de mogelijkheid geïntroduceerd om de bekostiging van een elektrische fiets op te nemen. Dit sluit aan bij het optimaal benutten van ontwikkelkansen op het gebied van zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Ook het opstellen van een persoonlijk vervoersplan draagt bij aan het op maat aanbieden van leerlingenvervoer, ten gunste van de ontwikkeling van de leerling.
Een belangrijk aandachtspunt is de stijging van het aantal leerlingen dat gebruikmaakt van aangepast leerlingenvervoer naar NT2-onderwijs. Dit betreft voornamelijk kinderen van statushouders en Oekraïense kinderen. Gemiddeld volgen zij gedurende 1 tot 1,5 jaar NT2-onderwijs voordat zij doorstromen naar het reguliere onderwijs.

Vreedzame wijk Wierden-West
In Wierden West wordt momenteel het programma De Vreedzame Wijk opgezet met incidentele middelen, met een looptijd tot de zomer van 2026. Dit programma richt zich op het versterken van sociale cohesie, het bevorderen van een positief en veilig leefklimaat en het stimuleren van actief burgerschap binnen de wijk. In de loop van 2026 wordt duidelijk óf en hoe we deze aanpak willen continueren. Dit zal dan vertaald moeten worden naar uit te voeren activiteiten door o.a. het welzijnswerk.  

Samenwerkingsagenda Jeugdhulp Twente
Inleiding
De Samenwerkingsagenda Jeugdhulp Twente heeft tot doel om Twentse jeugdigen eerder, sneller en meer passende ondersteuning te bieden. Deze ondersteuning is gericht op het hele gezin en zo thuis mogelijk. Actielijn 1 richt zich op wonen, zorg en ambulantisering, actielijn 2 op onderwijs en zorg, actielijn 3 op het samenwerken met de sociale basis en actielijn 4 op het gedwongen kader. Daarnaast wordt er gefocust op de aanpak wachttijden jeugdhulp, dat door de actielijnen heen loopt.
Momenteel worden de diverse projecten en investeringen uit de Samenwerkingsagenda in beeld gebracht. Nog niet alles is al volledig uitgekristalliseerd. Wel is duidelijk dat de actielijnen sterk met elkaar verbonden zijn, waardoor de in te zetten acties en de te maken keuzes hierin elkaar beïnvloeden. Voor een deel van de projecten zal dekking van de kosten worden gevraagd bij de gemeenten. De kosten voor 2026 zijn deels gedekt uit het programmabudget van SamenTwente. De kosten voor 2027 zullen afhankelijk van de te maken keuzes – structureel - bij de gemeenten komen te liggen.

Programma Aanpak wachttijden
Het programma Aanpak wachttijden moet de wachttijden voor jeugdzorg verkorten door het verminderen van instroom, het verbeteren van de doorstroom en bevorderen van de uitstroom. Binnen de aanpak wachttijden richten we ons o.a. op inzet van Team Anders, de inzet van het Coördinatiepunt Wonen en Verblijf, onderzoek naar kleinschalige woonvormen, monitor wachttijden en de beschikbaarheidswijzer.

Coördinatiepunt Wonen en Verblijf
Indien een uithuisplaatsing noodzakelijk is, moet deze zo kort en thuis nabij mogelijk zijn. Hierbij is inzicht in de beschikbare woon- en verblijfplaatsen nodig. Voor het coördinatiepunt wonen en verblijf (CPWV) worden alle woon- en verblijfsplekken op de kaart getoond. Door de plaatsingen op woon-/verblijfplekken te coördineren, kunnen we gerichter sturen op passende hulp. In de nieuwe inkoop is opgenomen dat vanaf 2025 iedere plaatsing op een woon- of verblijfsplek (met uitzondering van deeltijdverblijf, pleegzorg, crisisplaatsingen, Landelijk Transitiearrangement (LTA) en JeugdzorgPlus), gaat verlopen via het CPWV. Hierdoor krijgen we als regio meer zicht op vraag en aanbod en kunnen jeugdigen dichter bij huis een goede plek krijgen.
Het CPWV zal per 1 april 2025 starten. Over de bekostiging voor het CPWV is al eerder besloten in het AB SamenTwente. Het CPWV wordt na 2 jaar geëvalueerd.

Veilig Thuis Twente (VTT)
VTT is het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (HG/KM). In Twente hebben we deze functies o.b.v. een gemeenschappelijke regeling ondergebracht bij SamenTwente. Slachtoffers, daders en omstanders kunnen hier terecht voor deskundige hulp en advies. VTT is er voor iedereen, jong en oud, die te maken heeft met huiselijk geweld of kindermishandeling. Veilig Thuis geeft advies en biedt ondersteuning, ook aan professionals. Veilig Thuis biedt de helpende hand, doorbreekt onveilige situaties en zet mensen in beweging. De taken van Veilig Thuis vinden hun basis in de volgende gemeentelijke verantwoordelijkheden:
· Maatregelen te nemen om kindermishandeling te bestrijden (Jeugdwet, artikel 2.6, lid 2);
· Zorg te dragen voor en toezicht te houden op de naleving van het Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling;
· Zorg te dragen voor een advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (Wmo, artikel 4.1.1, lid 1).

In de jaren 2020 t/m 2024 is het aantal ontvangen meldingen bij VTT sterk gestegen. Daarom heeft het AB Samen Twente in 2024 al ingestemd met een extra incidentele bijdrage voor VTT. Voor 2025 heeft het dagelijks bestuur opdracht gegeven om samen met centrumgemeente Enschede een nieuwe ontwikkelrichting te maken voor de middellange en langere termijn. Daarnaast was de discussie over adequate bekostiging van VTT onderdeel van de kerntakendiscussie SamenTwente. Onderzoek heeft uitgewezen dat er vanaf 2025 extra middelen noodzakelijk zijn. De extra kosten zullen in begroting van de GR van SamenTwente worden opgenomen.