Actiepunten
Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling
De uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling op 25 juni 2024 door het college vastgesteld en ter informatie aan de raad aangeboden. Deze agenda geeft concreet inzicht in de lopende en geplande activiteiten die er spelen binnen de gemeente Wierden om onze duurzaamheidsdoelstellingen te behalen. Er wordt al veel gedaan op het gebied van duurzaamheid waaronder; verduurzaming gebouwde omgeving, warmtetransitie, duurzame mobiliteit, afval en circulariteit en grootschalige opwek.
De inhoud van de uitvoeringsagenda betreft 4 pijlers die centraal staan binnen de gemeente. Dit zijn de pijlers Energietransitie, Leefomgeving, Circulaire samenleving en de Ondersteunende werkzaamheden.Deze agenda bespreekt de huidige en toekomstige activiteiten en hoe deze aansluiten bij de vastgestelde ambities. Het is belangrijk om inzicht te krijgen in de benodigde capaciteit en middelen voor de prioriteitenplanning. De uitvoering wordt deels gefinancierd uit bestaande middelen en extra Rijksgelden voor klimaatdoelen (CDOKE). Belangrijke taken zijn onder andere grootschalige energieopwekking, het warmteprogramma, de Smart Energy Hub, mono-mestvergisting en het actieprogramma Circulaire samenleving. Klimaatadaptatie en biodiversiteit komen ook aan bod in de Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling. De kosten voor klimaatverandering zijn opgenomen in het Watertakenplan en staan op programma 5 door de relatie met de openbare ruimte.
Er worden geen extra middelen gevraagd. De extra capaciteitsinzet wordt gedekt door rijksmiddelen.
Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling: RES en grootschalige opwek
De gemeente Wierden geeft uitvoering aan de Regionale Energiestrategie (RES Twente) en wil dan ook ruimte geven voor de realisatie van grootschalige duurzame energieproductie in de periode 2023 tot en met in eerste instantie 2030 en daaropvolgend in de periode tot 2050. Deze ruimte zat tot op heden vooral op de realisatie van grootschalige zon opwekking. De provincie Overijssel heeft de gemeenten laten weten dat er nu met name wordt ingezet op windenergie om de afgesproken 1,5 TW binnen de Regionale EnergieStrategie Twente (RES Twente) te halen. Daarnaast wordt er gewerkt aan de Energiestrategie Twente (RES 2.0.). Gezien het gewijzigde beleid van de provincie zijn de ruimtelijke kaders voor wind- en zonne-energie in Twente geen onderdeel meer van het RES-proces.
Het concept Energiestrategie Twente geeft aan dat er invulling wordt gegeven aan de overige ambities uit de RES 1.0. Dan gaat het om het zoeken naar een effectieve krachtenbundeling op de onderwerpen warmtetransitie, energie-infrastructuur, lokaal eigendom, kennisopbouw en innovatie. Een en ander wordt vastgelegd in zogenaamde intentieafspraken. Vanuit 2024 en 2025 zijn nog middelen beschikbaar.
Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling: Laadinfrastructuur
De gemeente Wierden heeft een Laadvisie vastgesteld. De herijking vindt momenteel plaats en zal medio 2025 worden vastgesteld. Voor de exploitatie van openbare laadpalen heeft de gemeente een concessie met Vattenfal InCharge (exploitatieperiode tot en met 2034). De uitrol van de laadpalen voor personenauto's wordt de komende jaren voortgezet en de prognoses tonen dat er steeds meer elektrisch wordt gereden. Voor het plaatsen van strategische laadpalen, die buiten de concessie en plankaart van Vattenfal vallen, wordt er budget voor vrijgemaakt. Dit ten behoeve van de inwoners uit de gemeente Wierden.
Eenmalige lasten 2026 en 2027 € 10.000 per jaar.
Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling: Warmteprogramma
De gemeente Wierden stelt in 2025 het warmteprogramma op. Naar verwachting wordt deze eind 2025 vastgesteld door het college van B&W. In het warmteprogramma staat welke buurten mogelijk in de komende 10 jaar van het aardgas zouden kunnen gaan en hoe dat gebeurt. Er wordt een mogelijk warmte alternatief gegeven wat voor elke buurt wat verder wordt onderzocht zou kunnen worden in een wijkuitvoeringsplan (WUP). Hierbij wordt zoveel als mogelijk aangesloten bij het verduurzamingsproces van het woningbezit van Reggewoon. De buurt wordt nauw betrokken en wordt er gekeken naar het definitieve warmte alternatief voor de buurt. Daarnaast wordt het warmteprogramma elke 5 jaar herijkt.
Uitvoeringsprogramma Duurzame ontwikkeling: Nationaal Isolatieprogramma
Gemeente Wierden doet mee aan het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) om slecht geïsoleerde woningen (D, E, F en G energie labels en een met die labelklassen vergelijkbare energetische staat) te isoleren. De subsidieregeling is begin 2025 aangepast (loslaten labeleis, ’doe het zelf’ mogelijk maken, extra geld voor biobased materialen) zodat zoveel mogelijk inwoners gebruik kunnen maken van de subsidie. Begin 2025 zijn inwoners die mogelijk onder de regeling vallen met een brief geïnformeerd, ook is samenwerking gezocht met isolatiebedrijven. Voor de uitvoering van de regeling werken we samen het Energieloket Wierden. In de communicatie zullen we de subsidie onder de aandacht blijven brengen.
De ontvangen subsidie van het Rijk bedraagt €2.386.218 en is voldoende om 1022 slecht geïsoleerde woningen voor eind 2026 (met de mogelijkheid om te verlengen) te isoleren. Waarbij op het moment van schrijven er nog onderzocht wordt of e.e.a. verruimd kan worden zodat meer woningen geïsoleerd kunnen worden.
Uitvoeringsagenda Duurzame ontwikkeling: Smart Energy Hub Enter
Sinds eind november 2022 is er sprake van netcongestie op bedrijventerreinen De Elsmoat en De Vonder in Enter. Bedrijven kunnen geen passende elektriciteitsaansluiting of grotere aansluiting krijgen en het terug leveren van zonne energie is een probleem. Een Smart Energy Hub waarin wordt afgestemd over energie opwek, energieopslag en energieverbruik kan een mogelijke oplossing zijn. Ook de Werkgevers Kring Enter (WKE) heeft zich gecommitteerd. In de 1e helft van 2025 wordt een analyse van de electriciteitsdata opgeleverd, vervolgens zal met de netbeheerder Enexis gekeken worden welke oplossing passend is voor de bedrijven. Enexis is bepalend in de snelheid van dit proces. De proceskosten die voor rekening van de gemeente Wierden komen worden gedekt uit de subsidie verkregen uit de Regio Deal, voor het overige kunnen de ontvangen rijksmiddelen zorgen voor opvang van de kosten. Mogelijke verdere investeringen zijn afhankelijk van de ontwikkelingen (gekozen entiteit, deelname bedrijven, wel of geen deelname gemeente) in 2025 of wellicht 2026 (het besluit van de ACM afwachtende). De hiermee gepaard gaande kosten zijn onbekend en zullen tezijnertijd aangevraagd worden.
Biodiversiteit in relatie to verduurzaming bestaande woningen - Soorten ManagementPlan (SMP)
Bij het verduurzamen van woningen, zoals isoleren, moeten diersoorten zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen beschermd worden (Omgevingswet). Dit betekent dat gebouweigenaren ecologisch onderzoek moeten laten doen en maatregelen moeten nemen om ontheffing aan te vragen. Het opstellen van een Soortenmanagementplan (SMP) maakt natuurvriendelijke isolatie eenvoudiger. Het opstellen van dit plan duurt 1 tot 2 jaar. In 2024 is een ecologisch adviesbureau aangesteld om het plan te maken, waarvoor grotendeels subsidie is ontvangen van de provincie Overijssel.
Na het opstellen van het plan vraagt de gemeente gebiedsontheffingen aan voor de kernen Wierden, Enter en Hoge Hexel. Dit maakt isolatie voor particuliere woningeigenaren makkelijker, zonder extra onderzoeken. De gemeente is wettelijk verplicht compenserende maatregelen te treffen en monitoring uit te voeren. Het beschikbare budget (€110.000) dekt de kosten voor het opstellen van het plan, maar voor de uitvoering van maatregelen en monitoring is extra geld nodig. De gemeente zoekt nog mogelijke aanvullende subsidies.
Eenmalige lasten 2026 € 60.000.
Programma Klimaatadaptatie Wierden 2022-2028
Het Programma Klimaatadaptie Wierden 2022-2028 heeft geresulteerd in een uitvoeringsagenda. In het programma Prettig wonen en leven, aantrekkelijke, veilige en functionerede openbare ruimte wordt met het vastgestelde Watertakenplan (2026-2029) een verdere invulling gegeven aan de uitvoeringsagenda.