Leefbaarheid en sociale samenhang

 Trends en ontwikkelingen

Cultuur
Cultuurdeelname stimuleert participatie en helpt mensen bij zingeving. Dit draagt bij aan leefbaarheid, sociale samenhang en preventie van zorg. Om dit te bereiken wordt in de Cultuurvisie onder meer ingezet op het verbreden van het doelgroepbereik en wordt de samenhang tussen cultuuraanbieders en andere maatschappelijke organisaties gestimuleerd. Regionaal is er een Uitvoeringsprogramma Cultuurregio Twente.

Cultuureducatie
Het cultuureducatieplan 2021-2024 loopt af in het huidige schooljaar (2024-2025). Voor de periode 2025-2028 is er een nieuw cultuureducatiebeleid opgesteld door de provincie Overijssel. Door subsidie van de provincie en bijdragen van de gemeente, scholen en Rijnbrink kan de komende vier jaar cultuureducatie op de basisscholen vormgegeven worden. De bijdrage vanuit de gemeente Wierden wordt betaald uit bestaande budgetten. Het cultuureducatieplan is opgesteld in samenwerking met scholen en de bovenschoolse cultuurcoördinator (combinatiefunctionaris). De bovenschoolse cultuurcoördinator voert de coördinatie van het plan uit.

Cultuurmakelaar
In januari 2025 is een nieuwe cultuurmakelaar gestart. Een cultuurmakelaar ondersteunt en stimuleert culturele ontwikkelingen. Deze functie wordt betaald uit de Brede Regeling Combinatiefuncties/GALA-budget (Gezond en Actief Leven Akkoord) en een provinciale subsidie. De huidige cultuurmakelaar heeft als doel om de huidige cultuurvisie te herijken en de bestaande uitvoeringsagenda af te ronden.

Subsidie voor (boven)lokale culturele initiatieven
In de NMB 2024-2027 is tijdelijk budget voor de realisatie van culturele projecten met (boven)lokale uitstraling toegekend voor 2024, 2025 en 2026. Bij het vaststellen van de NMB 2025-2028 is deze met nog een jaar verlengd. In het afgelopen jaar is hiervoor een toezegging gedaan voor een bijdrage aan de Culturele Raad Wierden voor het plaatsen van een kunstwerk in de openbare ruimte. Dit kunstwerk zal geplaatst worden wanneer de Culturele Raad voor het volledige kunstwerk voldoende geld heeft ingezameld. Daarnaast is er een bijdrage gedaan aan de Liberation Route Europe. Dit een wandelroute door negen verschillende Europese landen. Deze route geeft weer hoe Europa is bevrijd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op dit moment worden drie routes ontwikkeld voor Overijssel. Een van deze routes komt door Wierden en Hoge Hexel en zal langs drie betekenisvolle locaties gaan.  

Zorgplicht bij de bibliotheek
De Wet stelsel openbare bibliotheken (Wsob) regelt de 5 maatschappelijke functies van bibliotheken. Dit zijn:

• kennis en informatie beschikbaar stellen
• mogelijkheden bieden voor ontwikkeling en educatie
• stimuleren om te lezen
• ontmoetingen en debatten organiseren
• mensen laten kennismaken met kunst en cultuur

Het rijk wil via een wijziging van de Wsob regelen dat gemeenten en provincies moeten zorgen voor voldoende en volwaardige bibliotheken. Deze wijziging heet de Zorgplicht. Zo wordt vastgesteld  dat elke bibliotheek een bijdrage levert aan de persoonlijke ontwikkeling van mensen. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen meer gaan lezen. Ook stopt leren niet na afronding van het onderwijs, maar gaat een leven lang door. Bronnen en informatie zijn toegankelijk via de openbare bibliotheek. De Zorgplicht is er voor om de toegang tot bibliotheken te waarborgen voor iedereen. Hierbij wordt verwacht dat de gemeente, in samenwerking met de bibliotheek, een meerjarenplan opzet om de activiteiten van de bibliotheek te waarborgen en te kunnen verstevigen. Verwachting is dat de wetswijziging ingaat in 2026. Of de wetswijziging in Wierden vraagt om inzet van extra middelen is nog niet bekend. Dit wordt in samenspraak tussen gemeente en bibliotheek nader onderzocht. Daarbij wordt eerst inzichtelijk gemaakt welke taken binnen het huidige aanbod van de bibliotheek al worden ingevuld.

Samenwerken in de wijk
Fysieke omgeving:
De gemeente wil dat inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen leven en wonen in een voor hen passende woning. Daarnaast wil de gemeente Wierden een toegankelijke, inclusieve & gezonde samenleving realiseren door wijkbewoners zeggenschap te geven over de eigen leefomgeving. Dit bereiken we door inwoners op wijkniveau uit te nodigen om vanuit gezamenlijke noaberschap en harmonie in de gemeenschap vorm te geven aan aanbod van voorzieningen en activiteiten in de wijk en aan inrichting en gebruik van de openbare ruimte.
Als eerste stap wordt er per wijk een inventarisatie gemaakt van de wijk en haar eigenschappen en voorzieningen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het model "Positieve Gezondheid en Leefomgeving" van het Louis Bolk Instituut. Het uiteindelijke doel is het versterken en stimuleren van activiteiten en voorzieningen voor mensen met een ondersteuningsbehoefte, zodat zij actief kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. Deze werkwijze is in 2021 opgestart. Jaarlijks worden er 1 á 2 wijkscans uitgevoerd.

Welzijn en zorg in de wijk:
Om zoveel mogelijk inwoners preventief te bereiken en gezondheidsachterstanden terug te dringen betalen we vanuit de GALA-middelen de verdere verbetering van de domein overstijgende samenwerking tussen professionals in onze wijken. Dit doen we door het uitvoeren van de pilot "Samenwerken in de wijk". Binnen deze pilot werken professionals uit het voorveld (b.v. welzijnswerk) en de geïndiceerde zorg samen. Met deze werkwijze wordt verwacht dat er effectiever geopereerd kan worden in het gericht aanbieden van gelegenheid tot ontmoeten en verbinden binnen een buurt, alsmede de samenwerking tussen het voorliggend veld en de aanbieders van formele zorg verder te versterken. Daarbij staat het gedachtegoed van Positieve Gezondheid centraal.
Uiteindelijk doel voor onze inwoners is dat zij dichtbij huis op een laagdrempelige manier aanbod vinden dat past bij hun behoefte en dat ze waar nodig ondersteund worden om prettiger en gezonder te leven.

Ontmoetingsplekken:
Samen met de formele en informele (zorg)organisaties zoeken wij naar mogelijkheden voor het verder ontwikkelen van dagbesteding zonder indicatie. Dit willen we combineren met de doorontwikkeling van een brede inloopvoorziening. We zetten ons in Wierden en Enter in op de ontwikkeling van een brede inloop om tegemoet te komen aan de behoefte van inwoners aan ontmoeting en lichte ondersteuning. Hierdoor dragen we bij aan de kwaliteit van leven van onze inwoners en stellen we zorg op indicatie waar mogelijk uit. In 2025 zal gestart worden met het opzetten van een sociale huiskamer aan de dr. Beensweg in Wierden. Ook wordt er een particulier initiatief opgestart in het centrum van Wierden om een plek te realiseren waar inwoners op een laagdrempelige manier elkaar kunnen ontmoeten.